Özne

Bir cümlede eylemi yapan ya da yargıya göre olan görevinde bulunan cümlenin te­mel öğesi-dir.

özne yüklemi çekimli eylemlerle kurulu cüm-lelerde vapan. ad ve ad soylu sözcüklerle kurulu cümlelerde olan görevindedir.

•örnekler: “Gülsün tiyatroya gidecek.” cümlesinde yüklem çekimli eylemdir, (gitmek eylemi) Özne gitme eylemini yapandır.

“Çağlar,akıllı çocuktur.” Cümlesinde yüklem ad soyludur, (akıllı çocuk) – Özne akıllı çocuk olandır.

Öznenin Özellikleri1) Yalındır, (durum ekleri almaz) 2) Ad ve ad soyludur. 3) iyelik eki ya da çoğul eki almış adlar özne görevinde bulunabilir.

BULUNUŞU: Cümlede:Yüklemi çekimli eylemle kurulu cüm­lelere “Yapan Kim, Yapan Ne” soruları so­rularak bulunur.

Örnekler:

Orhan yarın geliyor.

Ö                   Y      Yapan Kim? – Orhan
Fırtına evleri yıktı.

Ö              Y          Yapan Ne? – Fırtına

•Yüklemi ad ve ad soylu sözcüklerle ku­rulu cümlelere “Olan Ne? – Olan Kim? ” sor­uları sorularak bulunur

örnekler:

“Mehmet, çalışkandır.”

Ö                               Y          Çalışkan olan Kim? – Mehmet

“Hava yağmurludur?”

Ö           Y               Yağmurlu olan Ne? – Hava