Yapım ekinin tanımı : Yapım ekleri, mevcut kelimelerden (isim ve fiil köklerinden) farklı ve yeni anlamlı kelimeler türetmeye yarayan eklerdir.
Nesneleri karşılayan isimlerle hareketleri karşılayan fiillerin kökleri farklıdır:
Örnek vermek gerekirsek..
Fiil —-Gel-(-mek,-dim, -miş…)
İssim —-Baba(-m, -lar, -dan)
UYARI : Birbirine yakın olan nesne ve hareketlere ait kelimeler aynı kökten türeyen kelimelerdir.Bu bakımdan türemiş kelimelerin kökleriyle mutlaka bir anlam ilişkileri olmalıdır:
ÖRNEK :
baş, baş-la-, baş-ar-, baş-ar-ı
sev-, sev-il-, sev-dir, sev-in, sev-inç, sev-gi
göz, göz-lük, göz-cü, göz-cü-lük, göz-lük-çü-lük…
AÇIKLAMA : Yapım ekleri isim ve fiil köklerine gelerek yeni isimler ve filler türetirler bu ekler kökten hemen sonra gelirler.Çekim ekleri yapım eklerinden sonra gelir:
ÖRNEK :
bil-gi-ler, bil-dir-di;
göz-le-meliyim, göz-lük-ten…
Bu türemiş kelimelerden de tekrar yeni kelimeler türetilebilir:
bil-gi-li,bil-dir-i
göz-lük-çü, göz-lük-çü-lük…
Bu bakımdan yapım eklerini iki başlık altında inceleyebiliriz:
_____________________ _İsim yapan yapım ekleri:
İsimden isim yapan ekler ——————————————————— Fiilden isim yapan ekler
________________________________________________________________________________
_______________________Fiil yapan yapım ekleri:
İsimden fiil yapan ekler ———————————————————– Fiilden fiil yapan ekler
NOT : Bu konuda daha ayrıntılı bilgi için aşağıdaki linklere tıklayabilirsiniz..
Ekler ( Ek nedir , bir kelimenin kökünü bulma , Eklerin çeşitleri nelerdir ) sorularının cevabını bulabilirsiniz..
Çekim ekleri ( Çekim ekleri nelerdir , nasıl kullanılır , çeşitleri türleri nelerdir , Çekim eki olup olmadığını nasıl anlarım ) Sorularının cevapları
bulabilirsiniz.
Yorumunuzu bırakın